Stiekem over de grens
Tussen Nederland en Duitsland werd vroeger volop gesmokkeld. Koffie en sterke drank, maar ook tabak, rijst, margarine en kaas. De smokkelaars waren inventief; ze verstopten de illegale handelswaar in het frame van een fiets, in een houten been of ze stuurden honden met pakketjes de grens over. Werd je betrapt? Dan belandde je achter de tralies.
In september 1765 bereikten Nederland en Duitsland eindelijk een akkoord over de loop van de grens tussen Gelderland en Münsterland.
De 149 kilometer lange Grenzgängerroute Teuto-Ems leidt door het gebied waar in de 18e eeuw smokkelaars kostbaar zout over de grens brachten.
Smokkelaars maakten slim gebruik van viervoeters om hun waar over de grens te krijgen: zo lieten ze honden bijvoorbeeld koffie vervoeren.
De Nederlands-Duitse grens werd vroeger bewaakt door kommiezen. De paden die zij volgden in hun strijd tegen smokkelaars vormen tegenwoordig een officiële wandelroute: het Kommiezenpad. Loop over zandpaden, langs een hoogveengebied en door moerasbossen met kleine berkenboompjes. Ontdek hoe de grensstreek er oorspronkelijk uitzag én hoe uitdagend het werk van kommiezen was.
Zwaaien naar Nederland
Ben je met kinderen in Duitsland en willen jullie de grensstreek beter leren kennen? Bezoek dan een van de zes Grenzerlebnisstations. In Neuenhaus beklim je samen de ‘Klettergarten’ waar je op het hoogste punt een blik op Nederland kunt werpen.
De paadjes die dwars door natuurgebied Witte Venn lopen, vormden een ideale route voor smokkelaars. Zij namen echter niet de tijd om van de omgeving te genieten... Gelukkig kun jij dat wel doen. Dwaal op je gemak over de hei en loop langs het water. Luister naar de kikkers, spot bijzondere vogels en maak een foto van de Schotse Hooglanders die hier grazen.
Drank uit Schöppingen
In Schöppingen worden hoogwaardige likeuren en jenevers gestookt, waaronder de Grafschafter Kräuterwacholder.
Zout in Bad Rothenfelde
De zoutbronnen van Bad Rothenfelde zorgen voor heel gezonde lucht én voor heilzame zoutwaterbaden. Het eerste gradeerwerk stamt uit 1774.
Koffie uit Nordhorn
Nordhorn heeft sinds 2019 zijn eigen koffiemerk: Nordhorner Stadtkaffee. Fairtrade, biologisch én gebrand in de omgeving.
Het lijkt erop dat u Microsoft Internet Explorer gebruikt als uw webbrowser om toegang te krijgen tot onze site.
Om praktische en veiligheidsredenen raden we u aan een actuele webbrowser te gebruiken, zoals Firefox, Chrome, Safari, Opera of Edge. Internet Explorer geeft niet altijd de volledige inhoud van onze website weer en biedt niet alle benodigde functies.
